Ndị na-azụ anụ nwere ike ibute ụkwara nta, ọrịa a na-akpatakwa mmebi akụ na ụba. Ọ na-enwekarị ihe na-adịghị ala ala, ọ na-abụkwa nke na-adịghị mma. Ọtụtụ mgbe na-emetụta akpa ume, eriri afọ, lymph ọnụ na akụkụ ndị ọzọ na-emegharị ahụ na anụ ahụ. Tụlee ihe gbasara ọrịa, mgbaàmà, nyocha, ọgwụgwọ na igbochi ụkwara nta na anụ ụlọ.
Akụkọ ihe mere eme
Ọ bụ Laennec, bụ dọkịta France, mere ka a mara ọrịa ụkwara nta ahụ, rue afọ 1819.. N'oge na-adịghị anya, na 1869, Vilmen nyochara ma gosipụta na ọrịa a na-efe efe ma nwee ike ibute ọrịa.
Na ehi, a chọpụtara na ọrịa a na 1828, Otú ọ dị, a kọwara ihe ịrịba ama na mgbaàmà nanị n'afọ 1895, a kpọkwara aha ha mgbe ọkà mmụta sayensị na-eme nchọpụta, ọnụọgụ nke ụbụrụ Ion.
Na March 24, 1882, otu onye na-ahụ maka ọdịdị microbiologist si Germany, R. Koch, dịpụrụ adịpụ ma kọwaa onye na - akpata ọrịa ahụ, nke a maara ugbu a dị ka Koch wand.
Mgbe otutu nnyocha gasịrị, o nyere tuberculin ụwa, nke mere ka o nwee ike ịchọpụta ụkwara nta n'ime onye ọrịa. Maka ọmụmụ ihe ndị a, e nyere ya Nobel Prize na 1905.
Ị ma? Na Gris oge ochie, a na-egosiputa ehi na nwa ehi na-eri ogwu, nke na-anọchite anya ike Chineke nke na-azụ onwe ya.
Pathogen, isi na ụzọ nke ọrịa
Koch osisi nwere otu nje bacteria yiri nke Mycobacterium tuberculosis complex. Ụdị ụkwara nta a bụ ndị na-adịghị ahụkebe, ndị na-adịghị ahụkebe, ụmụ nje na-eguzogide ọgwụ. Ha dị ka mkpịsị aka dị ogologo ma ọ bụ nke dị ntakịrị na akụkụ nke 1-10 microns na 0.2-0.6 microns.
E nwere ụdị akwụkwọ atọ nke Koch nke a pụrụ ịchọta ehi:
- nje bovine. Ndị na-ebu ụzọ bu anụ ụlọ, mana ọ na-ebute ya na ụmụ anụmanụ ọzọ, gụnyere ụmụ mmadụ;
- nsogbu ụmụ mmadụ. Na mgbakwunye na mmadụ, ha na-ata ahụhụ site na ehi, ezì, anụ anụ. A naghị emetụ nwamba na nkịta;
- nnunu. A na-ahụ ya na nnụnụ anụ ọhịa na anụ ụlọ, ma nwere ike mgbe ụfọdụ n'ime anụmanụ (ọtụtụ mgbe na pigs). A na-ahụkarị ndị mmadụ dịka obere.
Ụdị osisi ndị a nwere ike ịgbanwe ma ghọọ ụdị ndị ọzọ. Ha na-adịsi ike ma na-adịgide adịgide na gburugburu ebe obibi.
Dịka ọmụmaatụ, na ala, ụmụ nje ndị a nọgidere ruo ọnwa isii, na mmiri mmiri - ruo ọnwa 5, na ebe akọrọ na ebe ọkụ - ruo ọnwa 2, na ụlọ gbara ọchịchịrị na akọrọ ma ọ bụ ozu anụ ụlọ ha ga-anọgide na-adịgide adịgide ruo otu afọ.
Na ọnọdụ ndị kachasị mma maka ndụ (mmiri, ọchịchịrị, ebe ọkụ), ọrịa ụkwara nta nwere ike ịnọgide na-adịgide adịgide ruo afọ asaa.
Ngwurugwu ndi di na anu aru na-aria oria, ndi mmadu na-anwu site na esi nri maka nkeji ise. Ụmụ nje ndị a nwere nlezianya na ọgwụ ndị nwere chlorine na hydrogen peroxide.
Gụkwa banyere ọrịa ndị dị otú ahụ dị ka: pasteurellosis, teliasiosis, cysticercosis, brucellosis, anaplasmosis, dictiocaulosis, babesiosis.
E nwere ụzọ ndị ọrịa na-arịa ọrịa:
- ụgbọ elu. Ihe kpatara ọrịa a na-arịa ọrịa bụ onye na-enwusi ma na-agbakwunye ọzọ. Ihe nwere ike ibute ọrịa na-arịwanye elu na ụmụ anụmanụ na-anụ ọkụ n'obi nakwa n'ọba blọgụ na-adịghị mma;
- nri. Koch na-abanye n'ime ahụ site na usoro nchịkwa. Dịka ọmụmaatụ, mgbe ọrịa na ahụike siri ike rie ma ọ bụ na-aṅụ ya site n'otu ihe ahụ, ọnyá nke ehi ahụ na-ebute na-abanye nri ma ọ bụ ṅụọ. Nwa ehi nwere ike ibute ọrịa site n'inwe mmiri ara ehi ya;
- ntụtụ. Enweghi ike izute ya;
- ọrịa intrauterine. Ọ na - apụta n'ihi ọnya nke placenta ma ọ bụ mee n'oge a mụrụ nwa ehi. Ọ dịkwa obere.
Ihe kpatara ọrịa nke ehi bụkarị anụmanụ na - arịa ọrịa - ya na mmiri, mmiri, mmiri ara ehi, nri na mmamịrị. Ebe ọ bụ na ụlọnga na-akpata ụkwara nta na-eguzogide ọgwụ siri ike, ahịhịa na-edozi ahịhịa na ebe obibi, ebe ịta nri, ebe ndị na-edozi ahụ, uwe ndị uwe ojii, ọrụ nlekọta anụ ụlọ na ihe ndị ọzọ dị na ndị ọrịa na-efe efe.
Mgbaàmà na ọrịa nke ọrịa ahụ
Site na ịbanye n'ime ọrịa ahụ, mgbe oge mmechi (2-6 izu), ihe mgbaàmà ndị a nwere ike ịda na ehi nwere ọrịa:
- okpukpu ahụ dị elu (ruo 40 Celsius C);
- ịkwa ụcha sputum;
- mkpụmkpụ nke ume; ume iku ume;
- ọnwụ ọnwụ;
- akọrọ, anụ ọcha.
Mụtakwuo banyere ụzọ ị ga-esi na-elekọta ehi, ya bụ: banyere ndị akpọrọ na ndị na-agba.
Mgbaàmà na ọrịa nke ụkwara nta na-adabere na ọnọdụ nke ọnya ahụ. Dika ihe a gosiri, a na-ekewa oria a n'ime ihe ndi a:
- akwara ụkwara nta. Ọ na-emekarị ọtụtụ mgbe na mgbaàmà ndị dị n'elu na-emetụta ya. Ọrịa nke ụmụ anụmanụ dị mma na-emekarị site na ụmụ irighiri mmiri dị na mbara igwe na site na mmiri;
- ụdị intestinal. Ọ bụrụ na ọ bụ isi iyi nke ọrịa maka anụmanụ ndị ọzọ bụ feces. Mgbaàmà gụnyere afọ ọsịsa gbakọtara na mkpịsị ọbara ma na-agba ume, ike ọgwụgwụ;
- akwara ụkwara nta. Ọrịa na-eme site na mmiri ara ehi. Ogwu nke ehi na-arịa ọrịa n'azụ na-eto ma na-esi ike, ọ na-afụ ụfụ mgbe enwere ya. N'otu oge ahụ, ọnụ ọgụgụ lymph dị n'elu ụda ahụ ga-amụba, ọnyá ndị ahụ ga-adaba, mmiri ara ehi ga-ejupụta ọbara ọbara;
- ngwaọrụ intrauterine. Na ehi, ụdị a na-esonye na ịkwa iko na ntinye, na oke ehi, site na ncha na mbufụt nke akụkụ ahụ mpụga ahụ. Enwere ike ibute ya na mmekọahụ;
- ụdị ikpo okwu. Na ya, ọrịa ahụ gbasaa n'ọbara ma na-emetụta akụkụ na usoro dị iche iche nke anụ ahụ. A na-ahụ ya site na ụyọkọ lymph. Ọ bụrụ ụbụrụ ụbụrụ mere na anụmanụ, enwere ike ịgbakwunye ọrịa ahụ na nsogbu ndị ọzọ nke usoro nlekọta ahụ bụ isi na mgbaàmà ahụ.
Ọ dị mkpa! Ebe ọ bụ na ụkwara nta na anụ na-etolite n'ụdị na-adịghị ala ala ma ọ bụ nke na-adịghị ala ala, ihe ịrịba ama dị otú ahụ nwere ike ọ gaghị apụta ozugbo. Ọ nwere ike iwe ihe karịrị otu ọnwa, mgbe ụfọdụ, mgbaàmà na-apụta mgbe afọ abụọ nke ọrịa. Ọtụtụ anụmanụ na-arịa ọrịa adịghị iche na ndị ahụ ike.Na ụmụ anụmanụ na-eto eto, ụdị ọrịa ahụ nwere ike ịdaba ma ọ bụ nnukwu. Mgbe ahụ, ihe mgbaàmà ndị a dị n'elu, a na-agbakwunye ụbụrụ lymph na ọrịa ọgbụgba (afọ ntachi ma ọ bụ afọ ọsịsa), ebe ọ bụ na ụkwara nta nwere ike ịbawanye n'ozuzu ya.
Ihe nyocha
A na-ahụkarị ụkwara nta mgbe e gbusịrị anụmanụ. Ọ dị mkpa ka ndị nwe onwe ha nyochaa ihe mgbaàmà nke ụkwara nta, na a ga-eduzi ọtụtụ nchọpụta ugbo ugbo na nke na-agbakwasị ụkwụ.
Usoro na nyocha ndị a nwere ike iji maka nyocha:
- usoro nke epizootological. Ọ na-apụta ọnọdụ nke epizootic nke akụ na ụba, ogo nke mgbasa na ụzọ iwebata ọrịa ahụ;
- usoro nlekọta. A na-adọrọ uche na mgbaàmà nke ọrịa ahụ. A na-ewere usoro a dị oke mkpa, n'agbanyeghị eziokwu ahụ bụ na ụkwara nta pụrụ ịbụ nke na-adọrọ adọrọ;
- usoro nro. Ụzọ kachasị esi achọpụta ọrịa a. A na-agbara ụmụ anụmanụ ọgwụ na 0.2 ml nke ọgwụ ogwu na tuberculin dị n'agbata olu ma ọ bụ na-eji nwayọọ nwayọọ (ehi ụzụ) ma chere ụbọchị 3. Ọ bụrụ na saịtị ahụ ịgbawa agbabaala site na 3 mm ma ọ bụ karịa, a na-ahụ ihe mgbu na-egbu mgbu, ọnọdụ okpomọkụ na-ebili, mgbe ahụ, a na-ewere nsonaazụ ahụ dị mma. A na-anwale ule tuberculin ugboro abụọ n'afọ ma nwee mmeghachi omume dị mma, a na-emekwu nchọpụta ma na-ewere usoro;
- usoro nduzi. A na-arụ ọrụ na-adịghị na ya na anụ nwụrụ anwụ. A na-emekarị na ọnụnọ nke mmeghachi omume dị mma ma ọ bụ arụmụka n'ime ule tuberculin. Nke mbụ, ha na-achọ anya mgbanwe mgbanwe a na-ahụ anya nke ụkwara nta, mgbe ahụ, a na-eme nnyocha ule nyocha.
Ọ bụrụ na nsonaazụ nke ihe nfụkasị bụ ihe na-enweghị isi, a na-eme nyocha nke abụọ, a na-enyocha ya otu ụbọchị mgbe o gbesịrị. O nwere ike ọ gaghị adị n'okpuru, mana ihe ndị a:
- intraocular. Maka ule ule, a na-eli ogwu ogwu ise n'okpuru nkuchianya ala. A na-ewere ọdịdị nke conjunctivitis mgbe elekere 8-9 weere mmeghachi omume dị mma;
- akpọnwụ. A na-etinye ọgwụ ahụ ka ọ bụrụ anụ ahụ, mgbe e mesịrị, a tụrụ anụmanụ ahụ maka okpomọkụ kwa awa atọ. Nrịbawanye na ọnọdụ okpomọkụ nke 0.9 ° C na-egosi nrịba ama dị mma.
Ọ dị mkpa! A na-arịa anụmanụ na-arịa ọrịa ma ọ bụ onye nwere mmeghachi omume dị mma na tuberculin bụ nke a chọrọ ka e gbuo ya.
Mgbanwe mgbanwe nke ọrịa
Ná mmalite nke onye ọrịa nwere ụkwara nta anụ, a na-ahụ ihe ndị a:
- ọdịdị nke nodules na akụkụ na anụ ahụ dị nha site na obere kernel na egg egg. Ọtụtụ mgbe, mkpụrụ lymph bovine na akpa, akpa, obere oge - imeju, ọkpụkpụ, ogwu, eriri afọ. Ụdị nodules (tubercles) nwere nnukwu ntụpọ ntụpọ nke nwere ọtụtụ ụdị anụ dị iche iche dị n'etiti, bụ nke nwere njikọ capive;
- enwere mgbanwe na ihe ngbagwoju anya nke oghere obi na peritoneum (oporo ugbo);
- ebe mucous nke pharynx, eriri afọ nwere bumps na sores nke dị iche iche, kpuchie ya na mgbọrọgwụ ma nwee ike siri ike;
- na ọnya siri ike, mmebi nke mgbanwe gas na akpa ume, anaemia;
- na ụdị dịgasị iche iche nke oria ahụ, oké ike gwụrụ;
- na oge na-adịghị ala ala, a na-ahụ bronchopneumonia.
Mụtakwuo maka ọrịa ụmụ ehi.
Ọ ga-ekwe omume ịgwọta
N'ụzọ dị mwute, ọgwụ ndị dị irè anaghị adị taa, n'ihi ya ọ gaghị ekwe omume ịgwọ ụmụ ehi.
Na nke a, a ghaghị iji ọrụ zuru ezu na njirimara na usoro prophylactic nke ọrịa a na ehi.
Ụkwara nta nwere ike ghara ịzụlite n'ime anụ nwere ezigbo usoro ọgwụgwọ - na nke a, ụkwara ụkwara nta adịghị eto ma nwua n'ụzọ dịpụrụ adịpụ. Ma ọ bụrụ na ọrịa ahụ amalite ọganihu ngwa ngwa, mgbe ahụ, a ghaghị iwepụ anụ ahụ.
Ị ma? A na-ese chi nwanyị Ijipt nke oge ochie, Nuth, dịka ehi.
Enwere ike ịṅụ mmiri ara ehi na-ebute ọrịa?
Mmiri ara ehi nke na-arịa ụkwara nta dị ize ndụ nye ụmụ mmadụ, karịsịa maka ụmụaka, ndị, ma ọ bụrụ na e merụrụ, nwere ike ibute ọrịa a n'ime 90-100%.
Ọ ga-aba uru ịmụta banyere ihe ndị dị na mmiri ara ehi, ya bụ: njupụta, abụba ọdịnaya, yana ihe bara uru ma na-emerụ mmiri nke mmiri ara ehi.
Ọrịa mycobacterium na-eguzogide ọgwụ na gburugburu acidic. Ya mere, na mmiri ara ehi mmiri ara ehi na-ejigide ihe emerụ ahụ maka ụbọchị 20, na ngwaahịa cheese na butter - ruo otu afọ, na ice cream - ruo afọ 6.5.
Na okpomọkụ nke 60 Celsius, mycobacteria na-anọpụ iche n'ime ọkara awa.
A ghaghị sie mmiri ara ehi site na ụkwara nta maka ihe dị ka minit 10 ma jiri ya mee ihe maka anụ nri.
Mụta otú ị ga-esi zụọ ehi ehi ara ehi n'ụzọ ziri ezi.
Mmiri ara ehi na-esi n'aka ehi, ma site na mpaghara ọjọọ maka ọrịa a, na pasteurization dị na 90 ° C maka nkeji 5, na 85 Celsius C - ọbụlagodi ọkara elekere.
Mmiri nhazi osisi na-enye ohere inye nanị ude mgbe usoro pasteurization ahụ gasịrị. Site na ehi nke nwere mmeghachi omume dị mma na tuberculin, a ghaghị sie mmiri ara ehi ma jiri naanị n'ime ugbo ndị nwere ha, mana nhazi mmiri ara ehi dị ka mmiri gbazee.
Mụtakwuo banyere ehi ehi.
Mgbochi na ọgwụ ogwu megide ụkwara nta ehi
Maka mmepe nke ọgwụ mgbochi na dịka ihe ngwọta kpọmkwem na-emetụta ogwu ọgwụ BCG, nwetara Calmette na Geren (1924).
N'ihi nke a, a na-enye ọgwụ ogwu ahụ site na ogbugba na izu abụọ nke izu abụọ dị ka ụkpụrụ ndị a:
- ụkwara toxoid - 0.05-0.07 mg / kg;
- BCG ogwu - 0.05-0.1 mg / kg ibu arọ nke anụmanụ.
A na-egbochi mgbochi ụkwara nta dịka iwu ndị na-edozi na ọgwụgwọ anụmanụ:
- Mgbe ịzụrụ anụmanụ, ị ga-edebanye aha ha na onye na-agwọ anụ anụmanụ, yana ịdebanye aha na nọmba aha. Ọ dịkwa mkpa iji hụ na nchekwa nke mkpado ndị dị otú ahụ;
- nyochaa ehi maka ule tuberculin ugboro abụọ n'afọ;
- A ghaghị ịrụ ọrụ ọ bụla na ehi (ịzụta, ire ere, ijegharị ọ bụla, ịzụta mmiri ara ehi na ngwaahịa anụ) ma na ikikere na ihe ọmụma nke akụkụ ala nke ọrụ anụmanụ;
- kwadebe ihe ndị dị mkpa maka ọgwụgwọ ọgwụgwọ na ọgwụ ọcha;
- rube isi n'iwu ọcha mgbe ị na-akwadebe nri iji zere ọrịa ndị na - efe efe;
- mgbe ọ na-enweta ụmụ anụmanụ, ọ dị oké mkpa iji kụziere ụmụ nje na n'ime ọnwa ọ bụla iji lee ule, ịgba ọgwụ na ndị na-edozi ahụ;
- gwa ndi oru ugbo ogwu nke ndi anumanu choputara na oria a na-acho anwuru (oria ocha, mmanu oyi, ndi ozo n'olu);
- nyochaa ọgwụgwọ, ọgwụgwọ na ọgwụgwọ n'oge a;
- na ntụziaka nke ọrụ ọgwụgwọ anụmanụ, kwupụta na ụmụ anụmanụ na-arịa ọrịa na-arịa ọrịa nwere ego kwesịrị ekwesị;
- ịchọpụta oge na-ewepụ ihe niile zoro ezo nke ụkwara nta. Iji mee nke a, a na-ebute mkpụrụ nke ụmụ anụmanụ na-arịa ọrịa, na-eri nri ma na-ere maka anụ tupu ha abụrụ isi mmalite nke ọrịa ahụ;
- na-edebe ehi na ebe dị mma, ụlọ akọrọ, dịka na idebe mmiri na-ekpo ọkụ na ụlọ oyi na-enweghị ụta, ọnyịme nke ọrịa na-arịwanye elu;
- nyochaa nri dị elu, na-enweta ha naanị site na ebe ndị bara ọgaranya, na-enye vitamin na mineral ndị dị mkpa;
- iji mata mmalite nke ọrịa ahụ iji were ihe atụ maka nyochaa ozu mgbe e gbusịrị ya;
- idebe ụkpụrụ dị ọcha na ezinụlọ, na-ekpocha ụlọ ahụ, na-edozi nri ahụ, na-ekpughe ihe niile na efere na ọgwụgwọ zuru oke ma mee ka ọ dị ọcha.
Ị ma? Ná nkezi, otu ehi na-enweta mmiri ara ehi na narị puku iko abụọ. Otu ìgwè ehi, ọnụ ọgụgụ iri isii, na-enye otu mmiri ara ehi na otu ụbọchị.A naghị emeso ụkwara nta na ehi na ọ bụ ọrịa na-efe efe. Ọ nwere ike ime n'enweghị mgbaàmà siri ike, n'ihi ya, ọ dị mkpa iji mepụta usoro nyocha na oge mgbochi.
Nke a microbe na-eguzogide ọgwụ na gburugburu ebe obibi, a na-ebibi anụmanụ ndị na-arịa ọrịa, ebe ọ bụ na ha nwere ike ịbụ isi iyi nke ọrịa maka ìgwè ehi ndị ọzọ na ụmụ mmadụ.
Video: ịgba ọgwụ mgbochi ọrịa nke ehi maka ụkwara nta
